6 redenen om je hond niet te laten loslopen tijdens een wandeling

“Waarom mag ik mijn hond niet los laten lopen in de natuur? Het is toch ook een braaf/gehoorzaam/… dier?”

Als natuurgids krijg ik deze vraag regelmatig.  Het geeft mij telkens de kans het belang te onderstrepen van het aanlijnen van je viervoeter(s) als je buitenshuis gaat wandelen.

Veel mensen vergeten dat onze hond afstamt van zijn wilde voorvader, de wolf. Als gefokt huisdier is hij grotendeels vervreemd van de natuur, alleen het jachtinstinct heeft hij wel behouden.

In Vlaanderen heeft 20 % van de gezinnen minstens één hond. Dat zijn dus véél honden!   Je kunt je dus wel voorstellen dat al die dieren loslopend een grote invloed op de natuur hebben.

Voor ieders veiligheid koos de wetgever voor een verplichte aanlijning buitenshuis, ook in natuurgebieden.

Om onze viervoeter(s) toch de gelegenheid te geven vrij in de natuur rond te rennen en te spelen, voorzien heel wat gebiedsbeheerders hondenlosloopzones op locaties waarop dit de minst negatieve impact heeft op de aanwezige en omliggende fauna en flora.

Voor de aanlijnverplichting zijn 6 belangrijke redenen op te sommen.

​Ontdek ze hieronder.

Honden knippen een gebied in stukken

​Honden laten geursporen na bij een bezoek aan de natuur en die veroorzaken onrust bij de wilde dieren. Zij beschouwen een hond immers als een roofdier. Wilde dieren vermijden dergelijke geursporen.

Een verduidelijking: voor wilde dieren zoals reeën en herten werkt de passage van een hond als een schaar in een gebied door het achterlaten van een tijdelijke geurgrens. Wilde dieren vermijden instinctief gedurende enkele uren het oversteken van deze geurgrens. Een hond knipt dus door zijn geurspoor figuurlijk een gebied in stukken.

“Maar aan de leiband knippen ze het gebied toch ook in stukken?”, hoor ik je vragen. Dat klopt, maar op die manier beperk je het tot 2 delen.  Deze delen zijn doorgaans groot genoeg om de wilde dieren de kans te geven om er te leven.

Laat je je hond zomaar loslopen in een natuurgebied, dan legt de hond meestal heel wat meer afstand af en knipt hij het gebied op die manier in veel kleinere stukken.

Een loslopende hond zal meer verstoring veroorzaken door bijvoorbeeld reeën en hazen op te jagen waardoor deze verderop mogelijk in een prikkeldraad of andere afsluiting verzeild raken.

Aangezien natuur erg schaars is in Vlaanderen, kan het grote aantal honden ook die laatste toevluchtsoorden voor wilde dieren onleefbaar maken.
 
Vooral in de lente is de natuur heel kwetsbaar, want dan is ze één grote kraamkliniek.

Een groot deel van het leven in de natuur speelt zich laag tegen de grond af. Daar vind je broedende vogels, kleine zoogdieren, fazanten…  Sommige van deze dieren lopen zich uit angst voor een opduikende hond letterlijk te pletter, raken gekwetst of worden zelfs gedood.

Het geurspoor dat een hond achterlaat, maakt dieren angstig, waardoor een ouderdier vaak niet (tijdig) durft terug te keren naar het jonge dier.

Je hond laten spelen of zwemmen in poelen en plassen mag ook niet, omdat het watervogels opschrikt. Vooral tijdens de trekperiode rusten die graag uit op een mooie waterplas om weer op krachten te komen.
Als een hond hen verstoort, vliegen ze met grote groepen tegelijk op en verliezen ze onnodig veel energie. Net die energie is noodzakelijk om hun lange trek tot een goed einde te brengen.

Loslopende honden zijn overgeleverd aan hun jachtinstinct en luisteren vaak niet naar hun baasjes.

Loslopende honden zullen in hun jachtmodus het wild achtervolgen en kunnen zichzelf of hun prooi daarbij kwetsen. In het dichtbevolkte Vlaanderen is een aanrijding met het verkeer tijdens een wilde achtervolging jammer genoeg geen zeldzaam feit.

Voor wilde dieren heeft een ontmoeting met een ongecontroleerde hond altijd vervelende gevolgen, want ze ervaren hem als een roofdier.

Honden die jonge dieren aantreffen (bv. reekalfjes) laten een sterke geur na waardoor de ouderdieren hun jongen achterlaten. Reeën zijn immers erg gevoelig voor vreemde geuren. Sommige loslopende honden geven zelfs toe aan hun jachtinstinct en verscheuren de jongen of vernielen de nesten van grondbroeders. 
​
Boswachters signaleren jaarlijks meerdere gevallen van doodgebeten reekalfjes waarbij de daders loslopende honden bleken te zijn.

"Mijn hond doet niets, hij is braaf, hij is niet agressief"

Hondeneigenaars zijn gek op hun huisdieren. Het huisdier gedraagt zich als een fijn lid van het gezin als hij goed verzorgd wordt en zich in zijn eigen territorium bevindt.

Eens buitenshuis kan het gedrag van een hond zichtbaar of onzichtbaar veranderen. De hond is dan niet meer op eigen terrein en niet meer omringd door mensen (en andere huisdieren) die hij kent. De hond wordt waakzamer en zijn instincten staan op scherp.

De hondeneigenaar kan over het algemeen wel goed de reacties van zijn viervoeter op bepaalde situaties inschatten en voorspellen.

Toch kunnen situaties opduiken die de hond anders doen reageren. Geen enkele hond is 100 % betrouwbaar in omgang met mensen of dieren. Een (wild) dier, een kind, een jogger, fietser, ruiter die plots opduikt… kan elke hond - dus ook een brave, kleine, opgevoede of oude hond - anders doen reageren dan verwacht.

Omdat we zoals in Vlaanderen vandaag, met zeer veel mensen op een beperkte oppervlakte leven, moeten huisdieren daarom te allen tijde onder controle gehouden worden.

​Een loslopende hond is niet onder controle en kan een klein of groot gevaar vormen voor zichzelf of voor anderen.

Stel je maar eens voor dat je huisdier aangereden wordt, dat je uren van onzekerheid hebt tijdens de zoektocht naar een ontsnapte hond. En dan hebben we het nog niet over de aansprakelijkheid en kosten als jouw hond schade of een aanrijding veroorzaakt.

Uit respect voor je eigen hond

​Veel mensen beseffen niet dat een loslopende hond zélf gevaar loopt. Andere honden, maar in bepaalde gebieden ook everzwijnen of opgeschrikte paarden, kunnen je dier verwonden.
​
Ook autowegen langs de rand van het bos zijn gevaarlijk als je hond te ver wegloopt. Een ongeluk is snel gebeurd.

​Bovendien zijn loslopende honden die zonder leiband de natuur in trekken vatbaarder voor ziekten en ongenode gasten als teken en vlooien.

Uit respect voor andere bezoekers

​Iedereen wil van de natuur genieten.

Hondeneigenaars gaan er vaak van uit dat hun hond lief en trouw is en geen gevaar of bedreiging vormt, maar zoals eerder vermeld is onvoorspelbaar gedrag niet uitgesloten. Een hond kan immers opschrikken met een onverwachte reactie tot gevolg.

Hoe fijn we het zelf ook vinden, andere wandelaars appreciëren het meestal niet als ze besprongen of aangeraakt worden door een (natte of vuile) hond.

Veel mensen zijn ook gewoonweg bang van honden.

Voor kinderen is een vreemde hond ook vaak beangstigend.

Wandelaars, joggers en fietsers stellen het niet altijd op prijs als een loslopende hond hen benadert of achtervolgt.

Je draagt als hondeneigenaars dus mee zorg voor het welzijn van alle natuurbezoekers door je hond aan de leiband te houden.
​
Als je hond zich buiten je gezichtsveld bevindt, dan bestaat de mogelijkheid dat je niet opmerkt waar je hond zijn behoefte doet en kan je dit niet opruimen.  Niemand houdt van deze onaangename verrassing aan zijn schoen!

Je kunt een boete krijgen

​Loopt je hond toch niet aan de leiband?

Dan kan een natuurinspecteur of boswachter een verslag of proces-verbaal opstellen, waardoor je een boete kunt krijgen.

Deze boete bedraagt minimaal 80 euro en stijgt naargelang het aantal loslopende honden, de aangerichte natuurschade en eventueel aanwezig zijn van recidivegedrag.

Ook bij agressief gedrag en weerbarstigheid van het dier tegenover inspecteur of boswachter kan het bedrag aardig oplopen. 

Wandel je ergens anders en dus niet in een bos of natuurreservaat, dan bepaalt het reglement van de gemeente of jouw hond aan de leiband moet. Gemeentes kunnen bij niet-naleving GAS-boetes opleggen.

Tot slot nog dit: naar analogie met de BOB-campagne tijdens de eindejaarperiode, zullen de inspecteurs van ANB tijdens de zomermaanden een BOBBY-campagne in hun natuurgebieden houden … In veel regio’s zal er dus extra gecontroleerd worden op loslopende honden!

Auteur: Raf Demeyer, Natuurgids en baasje van blonde labrador Hope